Ιστορική αναδρομή αναρχικών εφημερίδων στην Ελλάδα

Σ’έναν κινηματικό χώρο που επιδιώκει την αποτύπωση των γεγονότων απαλλαγμένη από κομματικά πλαίσια και καθεστωτική λογοκρισία η αναγκαιότητα των μέσων αντιπληροφόρησης είναι αναμφισβήτητη. Η ύπαρξή τους για τον αντιεξουσιαστικό χώρο είναι αυτονόητη. Εξηγείται από την ίδια τη φύση της ενημέρωσης που αντιτίθεται στον προπαγανδιστικό χαρακτήρα των κατεστημένων μέσων πληροφόρησης. Εξηγείται επίσης από την ανάγκη ύπαρξης ενός χώρου έκφρασης εκείνων που τα ΜΜΕ επιμένουν να αγνοούν, να περιθωριοποιούν και κατ’επέκταση να απομονώνουν.

Αυτή η ανάγκη δεν είναι σύγχρονη. Στην Ελλάδα οι πρώτες αναρχικές εφημερίδες εμφανίστηκαν στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της Πάτρας και του Πύργου στα τέλη του 1800. Συγκεκριμένα, ο αναρχικός σύλλογος της Πάτρας εκδίδει την εφημερίδα «Επί τα Πρόσω»(1896) και του Πύργου την εφημερίδα «Νέον Φως» (1898).

Στην παρούσα εισήγηση, ωστόσο, θα κάνουμε μια σύντομη αναφορά στα μέσα αντιπληροφόρησης που διαμορφώθηκαν απο το 1985 και μετά, όταν ο Αναρχικός χώρος πέρασε σε μια φάση που αναζητούσε την οργάνωση του.

Μία από τις πρώτες σχετικές εφημερίδες που κυκλοφόρησαν ήταν η ΔΟΚΙΜΗ (1985-1987). Με πρωτοβουλία κάποιων ατόμων που συμμετείχαν στην συγκεκριμένη εφημερίδα και συντρόφων από διάφορες συλλογικότητες έγιναν πολλές συνελεύσεις που κατέληξαν στην διεξαγωγή μιας διήμερης πανελλαδικής συνάντησης την Άνοιξη του 1987. Αυτή κατέληξε στην ίδρυση της Ένωσης Αναρχικών και την έκδοση της εφημερίδας ΑΝΑΡΧΙΑ σε πανελλαδικό επίπεδο που σήμανε και το τέλος της εφημερίδας ΔΟΚΙΜΗ.

Αργότερα μια ομάδα συντρόφων που συμμετείχαν στην Ένωση Αναρχικών διαφώνησαν σε επίπεδο αξιών με τη συλλογικότητα και προχώρησαν στην δημιουργία της Συσπείρωσης Αναρχικών και την έκδοση της εφημερίδας ΕΝΑΝΤΙΑ το 1988 και του περιοδικού ΑΝΑΡΧΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ γύρω στο 1990. Η εφημερίδα ΕΝΑΝΤΙΑ σταμάτησε να εκδίδεται μετά την αποχώρηση κάποιων από την Συσπείρωση Αναρχικών. Τότε η Συσπείρωση Αναρχικών αποφάσισε την έκδοση της εφημερίδας ΕΞΕΓΕΡΣΗ και σήμερα συμμετέχει στον κύκλο σύνταξης της εφημερίδας ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ. Μερικοί από εκείνους που αποχώρησαν από την Συσπείρωση Αναρχικών έβγαλαν αργότερα το ΑΝΑΡΧΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ που σήμερα ονομάζεται ΜΑΥΡΗ ΣΗΜΑΙΑ.

Παράλληλα με την έκδοση της εφημερίδας ΕΝΑΝΤΙΑ (1988) από την Συσπείρωση Αναρχικών στην Αθήνα, η Ένωση Αναρχικών Θεσσαλονίκης αποφάσισε την έκδοση της εφημερίδας ΕΚΤΟΣ ΝΟΜΟΥ σε τοπικό επίπεδο.

Μια από τις πιο πολυσυλλεκτικές και δημοφιλείς αναρχικές εφημερίδες με ανταποκριτές σε όλη την Ελλάδα ήταν η ΑΛΦΑ. Κυκλοφορούσε ως εβδομαδιαία αναρχική εφημερίδα από το 1994 μέχρι το 1998. Έβγαλε συνολικά σχεδόν 150 φύλλα που διακινούνταν πανελλαδικά στα περίπτερα μέσω πρακτορείου. Με αυτόν τον τρόπο συνέβαλε στη γνωστοποίηση του αναρχισμού σε κόσμο εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων, γεγονός που έπαιξε ρόλο τόσο στη δημιουργία στεκιών εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης όσο και στην πανελλαδική δικτύωση του αναρχικού χώρου. Επίσης συνέβαλε στη διεθνή δικτύωση του χώρου και στη γνωριμία με νέες για την Ελλάδα τάσεις του αντιεξουσιαστικού κινήματος και της αυτονομίας. Για παράδειγμα είχε κάθε βδομάδα μια σελίδα για την “ιστορία της ελευθερίας”, είχε αρκετά διεθνή νέα και είχε δημιουργήσει την πρώτη αντιεξουσιαστική ιστοσελίδα στην Ελλάδα. Άλλο ένα χαρακτηριστικό της ήταν ο πολυτασικός της χαρακτήρας εμφανής στην ποικιλία των άρθρων της. Η ΑΛΦΑ περιλάμβανε κείμενα που μιλούσαν για την αφορμαλιστική εξεγερσιακή οργάνωση αλλά και κείμενα αναρχοχριστιανών, κείμενα αναρχοσυνδικαλιστικά και αναρχοπάνκ,κλπ. Την ιδέα της δικτύωσης και του πολυτασικού χαρακτήρα μπορούμε να εντοπίσουμε σήμερα σε διάφορα σχετικά εγχειρήματα που έχουν δημιουργηθεί ως απάντηση στις συνθήκες (καθεστωτική προπαγάνδα, καταστολή, κλπ.) που εξακολουθούν να υπάρχουν. Σήμερα βέβαια υπάρχουν πολλά νέα μέσα (blogs, webpages, social networks) που χρησιμοποιούνται στον χώρο της αντιπληροφόρησης. Αυτό ωστόσο δεν αναιρεί την αναγκαιότητα ύπαρξης εντύπων.

Η ανάγκη ύπαρξης εντύπων παρά την πληθώρα ηλεκτρονικών μέσων (blogs, webpages, twitter, social networks) μπορεί εύκολα να δικαιολογηθεί. Πρώτον, η άμεση πρόσβαση σε αυτά τα νέα μέσα δεν είναι δυνατή για όλο τον πληθυσμό. Δεύτερον, οι ειδήσεις που παρουσιάζονται στα διάφορα ηλεκτρονικά μέσα μπορούν εύκολα να  αλλοιωθούν τόσο από όσους ενδιαφέρονται να προβάλλουν το δικό τους ιδεολογικό πλαίσιο όσο και από τους μηχανισμούς της εξουσίας. Η υπερκάλυψη της καθαυτής είδησης από προσωπικές απόψεις είναι ένα παράδειγμα τέτοιας αλλοίωσης. Τα έντυπα αντιθέτως επιτρέπουν τον διαχωρισμό των προσωπικών αναλύσεων από την καταγραφή των γεγονότων, χαρακτηριστικό του οποίου την αναγκαιότητα τονίζουν διάφορα μέσα αντιπληροφόρησης στην Ελλάδα όπως η Άπατρις και το anarchypress.gr.

Μερικές αναφορές στο παρόν

Γκιλοτίνα

Η εφημερίδα ΓΚΙΛΟΤΙΝΑ αποτελεί μια συλλογική και αυτοοργανωμένη προσπάθεια από αναρχικούς/ες – αντιεξουσιαστές/στριες από το Αγρίνιο και γύρω περιοχές στον χώρο της αντιπληροφόρησης. Είναι ενάντια σε εμπορευματικές λογικές και λογικές κέρδους, ιδιοτελείας και διαμεσολάβησης. Πάνω σ’ αυτές τις βάσεις έχουν στήσει ένα ανεξάρτητο δίκτυο πληροφορίας και επικοινωνίας σε τοπικό επίπεδο.

Μαύρη Σημαία

Η αναρχική εφημερίδα ΜΑΥΡΗ ΣΗΜΑΙΑ εκδίδεται 15 χρόνια στα Εξάρχεια  από τη συντακτική ομάδα των Αλληλέγγυων Αναρχικών (Solidarios). Κυκλοφορεί σε άτακτα χρονικά διαστήματα και διακινείται χωρίς αντίτιμο.

Ρεσάλτο

Η εφημερίδα δρόμου, ΡΕΣΑΛΤΟ εκδίδεται από το 2005 από τη συνέλευση του ομώνυμου στεκιού, περιλαμβάνοντας ζητήματα τόσο τοπικού όσο και γενικότερου (κεντρικού) χαρακτήρα, επιδιώκοντας την ανάπτυξη μιας κοινωνικής συνείδησης ενάντια σε κάθε μορφή εξουσίας. Τυπώνεται σε 5.000 αντίτυπα και μοιράζεται σε δρόμους, πλατείες, σχολεία, λαϊκές αγορές, εργασιακούς χώρους και κοινωνικές-πολιτικές παρεμβάσεις χωρίς κανενός είδους αντίτιμο. Το κόστος της έκδοσης καλύπτεται αποκλειστικά από τη συνέλευση του στεκιού και είναι ρητή και αδιαπραγμάτευτη η άρνηση οικονομικής στήριξης του εγχειρήματος από κρατικά ή ευρωπαϊκά κονδύλια, κομματικά ταμεία ή τοπικές αρχές, δημοτικές παρατάξεις ή «μη» κυβερνητικές οργανώσεις, ιδιώτες «χορηγούς» ή διαφημιστές.

Διαδρομή Ελευθερίας

Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ εκδίδεται από τον Απρίλιο του 2002 ως Μηνιαία Πανελλαδική Αναρχική Εφημερίδα. Αρχικά συμμετείχαν στο εγχείρημα διάφορες συλλογικότητες. Σήμερα την εφημερίδα εκδίδουν τρείς από αυτές, συγκεκριμένα η Συσπείρωση Αναρχικών, η Αναρχική Αρχειοθήκη και ο Αναρχικός Πυρήνας Ξανά στους Δρόμους. Τον Σεπτέμβριο του 2013 εκδόθηκε το 130ο τεύχος της εφημερίδας που διατίθεται σε διάφορα σημεία της Ελλάδας (Αττική, Θεσσαλονίκη, Πάτρα) έναντι χρηματικού αντίτιμου (1,50 ευρώ).

Αντίπνοια

Το πρώτο τεύχος της εφημερίδας ΑΝΤΙΠΝΟΙΑ τυπώθηκε τον Απρίλη του 2009 σε 5.000 φύλλα. Μοιράζεται στο δρόμο στις γειτονιές του Κουκακίου, των Πετραλώνων και του Θησείου, καθώς και σε αυτοοργανωμένους χώρους, στέκια και καταλήψεις. Όπως αναφέρει και η συντακτική ομάδα, η διακίνησή της είναι χωρίς αντίτιμο. Η εφημερίδα εκδίδεται με τη χρηματική (και όχι μόνο) συνεισφορά όσων δραστηριοποιούνται στο ομώνυμο στέκι και δεν έχει καμία σχέση με δημοτικές αρχές, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κόμματα ή άλλους συλλόγους.

Ροσιναντε

Η αναρχοσυνδικαλιστική εφημερίδα ΡΟΣΙΝΑΝΤΕ διευθύνεται από την συντακτική ομάδα της Αναρχοσυνδικαλιστικής Πρωτοβουλίας Ροσινάντε. Σκοπός της είναι η προώθηση του αναρχοσυνδικαλισμού και του επαναστατικού συνδικαλισμού μέσα στα σωματεία και τους εργασιακούς χώρους, καθώς και η πληροφόρηση πάνω σε εργατικά ζητήματα. Τα κείμενα με υπογραφή εκφράζουν μεν την άποψη του συντάκτη τους, αλλά έχουν τη γενική έγκριση της συντακτικής ομάδας, εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά. Η αναπαραγωγή των κειμένων είναι ελεύθερη και η συντακτική ομάδα ζητά μόνο να αναφέρεται η πηγή τους.

Δράση

Η εφημερίδα «ΔΡΑΣΗ» είναι μια διμηνιαία εφημερίδα, που διανέμεται δωρεάν σε εργασιακούς και κοινωνικούς χώρους και απευθύνεται σε όλο τον κόσμο της εργασίας. Η βάση της λειτουργίας της είναι οι ανοιχτές αμεσοδημοκρατικές συνελεύσεις στις οποίες καλείται να συμμετάσχει καθένας-μιά ενδιαφερόμενος-η.
Ο στόχος της είναι να συμβάλλει στην ανάπτυξη ενός πολύμορφου μαζικού χειραφετημένου κινήματος του κόσμου της εργασίας, αποτελώντας παράλληλα φωνή αντιπληροφόρησης και ανοιχτό βήμα έμπρακτων μορφών αλληλεγγύης και συσπείρωσης του κόσμου της εργασίας.

Άπατρις

Η εφημερίδα δρόμου Άπατρις ξεκίνησε το 2009 από το Ηράκλειο και για ένα χρόνο έβγαινε σε τοπικό επίπεδο. Το 2010 ξεκίνησαν να συνεργάζονται στο εγχείρημα και σύντροφοι/συντρόφισσες από άλλες περιοχές της Κρήτης. Από τότε και για περίπου 2,5 χρόνια η Άπατρις εκδιδόταν ως παγκρήτια αναρχική εφημερίδα. Το προσεχές τεύχος, που θα εκδοθεί τη δεύτερη εβδομάδα του Οκτωβρίου 2013, θα είναι πανελλαδικό.
Η βασική θέση της αρχικής εκδοτικής ομάδας, σύμφωνα με το editorial του πρώτου φύλλου (Μάρτιος 2009), ήταν οτι οι υπάρχουσες δομές πληροφόρησης δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέσο πραγματικής ενημέρωσης και ελεύθερης έκφρασης κι ως εκ τούτου οποιαδήποτε προσπάθεια ρεφορμιστικού χαρακτήρα είναι μη αποτελεσματική. Ως μέσο αντιπληροφόρησης η Άπατρις δύναται να συμβάλλει στην συνδιαμόρφωση ενός ανεξάρτητου κοινωνικού λόγου. Γι’αυτό άλλωστε τονίζεται και η προσωπική ευθύνη του κάθε συγγραφέα. Οι ίδιοι αναφέρουν σχετικά: “Σκοπός αυτής της έκδοσης δεν είναι να βγεί μια κοινή γραμμή ή αντζέντα που να προτείνει τη σωστότερη λύση. Σκοπός μας είναι να ακουστούν απόψεις που δεν είναι απαραίτητο να συμφωνούν απόλυτα, απόψεις και γεγονότα που επιμελώς θάβονται από τα μέσα μαζικής εξημέρωσης και αλλοιώνονται υπό το βάρος των εξουσιαστικών συμφερόντων, αλλά και να αφουγκραστούμε τις εξελίξεις γύρω μας ώστε να αναπτύξουμε το λόγο μας και τις πράξεις μας.“
Η Άπατρις έκανε πρόσφατα ένα κάλεσμα για συνάντηση των ήδη υπάρχοντων μέσων αντιπληροφόρησης της Ελλάδας η οποία πραγματοποιήθηκε τελικά στις 29 Ιουνίου 2013 στο Ηράκλειο. Σ’αυτήν πήραν μέρος διάφορες συλλογικότητες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της αντιπληροφόρησης (athens indymedia, candia alternativa, radio revolt, 98 fm, espiv, Άπατρις, κα). Παρόμοιες κινήσεις είχαν γίνει και στο παρελθόν (Θες/κη 2011, Αθήνα) με αφορμή την καταστολή της λειτουργίας διαφόρων μέσων, οι οποίες είχαν τονίσει την ανάγκη ύπαρξης πιο οργανωμένων και τακτικών συναντήσεων σε πανελλαδικό επίπεδο.
Η πρόταση της ‘Απατρις για τη συνάντηση του Ιουνίου είχε δύο σκέλη. Το ένα αφορούσε την επιθυμία του ανοίγματος της Άπατρις σε πανελλαδικό επίπεδο, το οποίο τελικά αποφασίστηκε κι ως εκ τούτου το επόμενο τεύχος θα είναι πανελλαδικό. Σ’αυτό πλαίσιο συζητήθηκαν οι βάσεις της συνεργασίας όσων ενδιαφέρονταν να συμμετέχουν στην έκδοση μιας αποκεντρωμένης πανελλαδικής Άπατρις. Η συζήτηση κατέληξε στα εξής βασικά σημεία όσον αφορα την οργάνωση και τη λειτουργία της:

1. Η δομή της πανελλαδικής Άπατρις

Για την αποκεντρωμένη λειτουργία αυτού του εγχειρήματος αποφασίστηκε η δημιουργία διαφόρων συντακτικών ομάδων καθεμία από τις οποίες θα λειτουργεί σε τοπικό επίπεδο. Σύμφωνα με την αρχική θέση της Άπατρις σχετικά με την ατομική ευθύνη του συγγραφέα τονίζεται οτι κάθε συντακτική ομάδα θα αποτελείται από άτομα των οποίων η συμμετοχή σε άλλες πολιτικές συλλογικότητες δεν μπορεί να δεσμεύει ή να επηρεάζει την λειτουργία της εφημερίδας ή της κάθε τοπικής συντακτικής ομάδας. Κατ’ επέκταση η συντακτική συνέλευση δεν μπορεί να γίνει μέσο επικύρωσης αποφάσεων ειλημμένων σε συνελεύσεις ξένες προς την Άπατρις.

2. Τα καθήκοντα των συντακτικών ομάδων

Κάθε συντακτική ομάδα δεσμεύεται να συνεισφέρει ένα συγκεκριμένο αριθμό σελίδων σε κάθε τεύχος. Για παράδειγμα η συντακτική ομάδα της Αθήνας θα συνεισφέρει αρχικά 6 σελίδες, η αντίστοιχη ομάδα της κεντρικής Ελλάδας 3 σελίδες, κοκ. Αυτός ο αριθμός μπορεί να αλλάξει ανάλογα με τις συνθήκες. Αυτό σημαίνει οτι κάθε συντακτική ομάδα μπορεί να διεκδικήσει επιπλέον ύλη ανάλογα με την επικαιρότητα. Οι συντακτικές ομάδες κάθε περιοχής θα ασχολούνται με τα εξής:

• Προτάσεις σχετικά με την ύλη προς δημοσίευση και απόφαση των άρθρων που θα εκδοθούν.
• Ανταποκρίσεις σχετικά με τοπικά γεγονότα.
• Προτάσεις για εκδηλώσεις και συνεργασίες με την Άπατρις.
• Διαχείριση των οικονομικών ζητημάτων της εφημερίδας τοπικά (εκδηλώσεις οικονομικής ενίσχυσης, συνεισφορές από στέκια, καταλήψεις, συντρόφους, κλπ).
• Διαχείριση της διανομής στην περιοχή τους.
• Προτάσεις για τη γενική λειτουργία της εφημερίδας.

3. Η ύλη της Άπατρις

Προτεραιότητα στη δημοσίευση έχουν με τη σειρά

• Επικαιρότητα και τοπικά νέα
• Αναλύσεις όσων συμμετέχουν στο εγχείρημα
• Επιστολές και πρωτότυπα κείμενα
• Αναδημοσιεύσεις και ιστορικά

Τα κείμενα που δε θα εμφανίζονται σε ένα τεύχος θα μπορούν να δημοσιεύονται είτε στην ηλεκτρονική σελίδα της Άπατρις είτε στο επόμενο φύλλο εφόσον θεωρείται σημαντικό. Όπως αναφέρθηκε η ύλη της κάθε συντακτικής ομάδας δε θα συγγράφεται από το σύνολο της αλλά το κάθε μέλος θα δεσμεύεται και θα προτείνει κάτι προς συγγραφή το οποίο και θα υπογράφει. Αυτό, ωστόσο, δε θα εμποδίζει μια συντακτική ομάδα να γράψει ένα συλλογικό κείμενο εφόσον αυτό αποφασιστεί στη συνέλευσή της. Επίσης είναι δυνατή η συνεργασία μελών διαφορετικών συντακτικών ομάδων εάν αυτό είναι επιθυμητό και εφικτό. Εάν μια συντακτική ομάδα δεν καλύψει τον αριθμό των σελίδων για τις οποίες έχει δεσμευτεί το κενό θα συμπληρώνεται από κείμενα άλλων συντακτικών ομάδων.

4. Ο συντονισμός των συντακτικών ομάδων

Η Άπατρις επιθυμεί να λειτουργήσει και σε πανελλαδικό επίπεδο χωρίς αρχισυνταξία από συγκεκριμένα άτομα αλλά με βάση την ενεργή συμμετοχή του καθενός. Για να μοιραστεί η αρχισυνταξία σε όλα τα μέλη δημιουργείται ένα φόρουμ, το οποίο θα αποτελεί τον χώρο στησίματος της εφημερίδας όσον αφορά την θεματολογία της. Σ’αυτό θα ανεβαίνουν όλα τα προς δημοσίευση κείμενα κάτω από τα οποία θα γίνονται διορθώσεις, σχόλια και προτάσεις, τα οποία βέβαια δεν θα είναι σε καμία περίπτωση δεσμευτικά για τον συγγραφέα κάθε άρθρου.

5. Διανομή και κόστος

Η διανομή και το κόστος διευθετείται σύμφωνα με τον κανόνα “Καθένας συνεισφέρει ανάλογα με τις δυνατότητές του και καταναλώνει ανάλογα με τις ανάγκες του”. Αυτό σημαίνει ότι πέρα από την αρχική ευθύνη κάθε συντακτικής ομάδας για την κάλυψη των εξόδων που προκύπτουν από τα φύλλα που θα μοιράζονται σε τοπικό επίπεδο (με συναυλίες, κουτί ενίσχυσης, κλπ.)υπάρχει και η δυνατότητα κάλυψης μέρους αυτών των εξόδων από το κεντρικό ταμείο.

Το δεύτερο σκέλος της συνάντησης (Ιούνιος 2013) αφορούσε τη σχέση της πανελλαδικής Άπατρις με τα τοπικά εγχειρήματα αντιπληροφόρησης. Η Άπατρις είναι ξεκάθαρη ως προς την επιθυμία της να λειτουργήσει συμπληρωματικά ως πλατφόρμα αντιπληροφόρησης που θα ενισχύει τα σχετικά τοπικά εγχειρήματα σε τρία επίπεδα. Το πρώτο είναι αυτό της αυτομόρφωσης η οποία θα προωθηθεί και θα ενισχυθεί μέσα απο μια σειρά σεμιναρίων για τη χρήση των εργαλείων έκδοσης ενός εντύπου. Το δεύτερο αφορά τις τεχνικές υποδομές και περιλαμβάνει την υλική και συμβουλευτική υποστήριξη των τοπικών εκδοτικών κινήσεων στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό. Το τρίτο επίπεδο σχετίζεται με τη δημιουργία ενός σταθερού και οργανωμένου δικτύου αντιπληροφόρησης σε πανελλαδικό επίπεδο. Τονίζεται οτι σ’αυτό το δίκτυο θα συμμετέχουν κινηματικά ραδιόφωνα, ιστοσελίδες και έντυπα. Αυτή η οριζόντια δικτύωση των μέσων αντιπληροφόρησης σε εθνικό επίπεδο προκύπτει από την ανάγκη ενισχυσης της πρωτογενούς παραγωγής ειδήσεων, της διασταύρωσης των πληροφοριών και της συνεπαγόμενης αποφυγής της καθεστωτικής προπαγάνδας. Η ίδια ανάγκη, δεδομένων των σημερινών συνθηκών (κρατική καταστολή, εργατική τρομοκρατία, κλπ.),υπάρχει φυσικά και σε διεθνές επίπεδο. Κατ’επέκταση η Άπατρις επιθυμεί τη δημιουργία συνεργασιών με ανάλογα εγχειρήματα του εξωτερικού με απώτερο σκοπό τη δημιουργία ενός διεθνούς δικτύου μέσων αντιπληροφόρησης. Σ’αυτό το πλαίσιο ξεκινούν οι πρώτες συνεργασίες της Άπατρις με περιοδικά όπως η Brand (Σουηδία) και η  La miccia (Ιταλία). Οι εν λόγω συνεργασίες θα κινηθούν αρχικά σε επίπεδο ανταλλαγής μεταφρασμένων άρθρων που θα δημοσιεύονται στην Άπατρις.

Υπάρχει επίσης μια πρόταση δημιουργίας μιας κεντρικής ιστοσελίδας στην οποία τα διάφορα τοπικά εγχειρήματα αντιπληροφόρησης από όλη την Ευρώπη θα ανεβάζουν άρθρα τους. Τη μετάφραση των κειμένων μπορεί να αναλαμβάνουν είτε οι ίδιες οι τοπικές ομάδες αντιπληροφόρησης είτε μεταφραστικές ομάδες που δραστηριοποιούνται στον αντιεξουσιαστικό χώρο.

Τονίζεται ότι απώτερος σκοπός αυτής της παρουσίασης δεν είναι μόνο η γνωστοποίηση των σχετικών εγχειρημάτων στην Ελλάδα, και ειδικότερα της Άπατρις, αλλά κυρίως η έκφραση της ανάγκης να δημιουργηθεί ένα δίκτυο σε διεθνές επίπεδο. Σε αυτό καλούνται να συμμετέχουν τόσο συλλογικότητες, δηλαδή ομάδες που δραστηριοποιούνται σε ήδη υπάρχοντα σχετικά εγχειρήματα του εξωτερικού, όσο και άτομα που δραστηριοποιούνται ή ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν στον χώρο της αντιπληροφόρησης.

Κείμενο από την παρουσίαση της εφημερίδας δρόμου Άπατρις στο διήμερο αναρχικό φεστιβάλ βιβλίου στο Μάλμο της Σουηδίας.

πηγή:  Eagainst