Η μάχη της Αθήνας, το litmus test* της Ευρώπης

Γράφει ο Αποστόλης Φωτιάδης
 

Οι αγορές εδώ και δυο μέρες καταρρέουν. Οι Ευρωπαίοι και κυρίως Γερμανοί ηγέτες ο ένας μετά τον άλλο προειδοποιούν την Ελλάδα και το ΣΥΡΙΖΑ ότι το μνημόνιο και η λιτότητα είναι μονόδρομος. Στα σόσιαλ μίντια εννέα στα δέκα ποστ αφορούν την είσοδο της Χρυσής Αυγής στο κοινοβούλιο, παρομοίως το θέμα κυριαρχεί σε κάθε πολιτική κουβέντα προκαλώντας από ανησυχία έως τρόμο. Μέσα στην αναταραχή δεν σχολιάζεται αρκετά το πραγματικά μεγάλο γεγονός αυτόν των εκλογών. Ενάντιων όλων, μετά από τρία χρόνια ασταμάτητης μνήμονιακής προπαγάνδας, ενάντια στον φονταμενταλιστικό μονεταρισμό της Μέρκελ και το κεφαλοκλείδωμα των αγορών, αντιμέτωπη με τον αδιάκοπο εκβιασμό λιτότητα ή χάος, και με το φόβο να αποτελεί την πρώτη ύλη της πολιτικής του δικομματισμού εδώ και καιρό, ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας κατάφερε να συντρίψει το μνημονιακό μέτωπο σε μια αναμέτρηση ελεγχόμενη από έναν χυδαία καλπονοθευτικό εκλογικό νόμο. Το αποτέλεσμα αυτόν των εκλογών είναι πραγματικά συγκλονιστικό.

Για να είναι κάποιος ειλικρινής πρέπει να παραδεχτεί ότι ο λόγος δεν είναι η ιδεολογική υπεροχή της αριστεράς η το βάθος τον επιχειρημάτων του πολιτικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ αλλά το γεγονός ότι ο δικομματισμός δεν μπορεί πια να εγγυηθεί την ικανοποίηση των εξαρτήσεων τον ελληνικών μεσαίων στρωμάτων. Ενώ αυτά εγκαταλείπουν ταχύτατα το δικομματισμό οι δομές έλεγχου της κοινωνίας και αναπαραγωγής ισχύς της κυριαρχίας μετασχηματίζονται ανεξέλεγκτα. Παράγωγο αυτού του μετασχηματισμού είναι και η συντριβή του πολιτικού προσωπικού του ΠΑΣΟΚ, και εν μέρη της Νέας Δημοκρατίας, που για χρόνια κυριάρχησε στην πολιτική ζωή της χώρας. Το κενό που μένει δημιουργεί τεράστιες ανεπάρκειες στον έλεγχο της λειτουργίας της διοίκησης και συνεπώς της ταχύτατης εκτέλεσης των μνημονιακών μέτρων. Η ταχύτητα επιβολής των μέτρων ήταν από τα ισχυρότερα χαρτιά των ταγών της λιτότητας. Το κενό δεν θα διαρκέσει για πολύ αλλά όσο είναι εκεί, ιδιαίτερα σε συνθήκες ακυβερνησίας, αποτελεί τεράστια ευκαιρία για την αριστερά, ώστε να ακυρώσει στην πράξη μνημονικά μέτρα και να ανάσχεσει άλλα που έπονται. Ιδιαίτερα την κατάργηση της μετενέργειας και των συλλογικών συμβάσεων στις δεκαπέντε Μαΐου. Μια τέτοια εξέλιξη θα ενίσχυε τα πολιτικά ερείσματα του ΣΥΡΙΖΑ φοβερά ενόψει της νέας εκλογικής αναμέτρησης.

Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Αριστερά

Σήμερα επίκειται η συνεδρίαση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ για να αποφασιστεί εάν θα υποστηριχτεί το κάλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ για αριστερή κυβέρνηση, το επίδικο είναι εάν το αριστερό μέτωπο θα είναι αρκετά αντί-ευρωπαϊκό η όχι. Είναι κοινός τόπος ότι η πλειοψηφία τον Ελλήνων πολιτών δεν επιθυμούν την έξοδο από τις ευρωπαϊκές δομές, ούτε καν την ευρωζώνη. Η ριζοσπαστική αριστερά οφείλει να συνειδητοποίησει ότι η υπέρβαση που πραγματοποιεί μέρος των Ελληνικών μεσαίων στρωμάτων μετακινούμενο προς το Σύριζα είναι ήδη εντυπωσιακή. Δεν πρόκειται όμως για καμιά προ-επαναστατική κατάσταση αλλά για μια απόπειρα για τη σύναψη ενός εναλλακτικού κοινωνικού συμβολαίου, πρόκειται για μια απόπειρα συμβιβασμού, και έτσι θα έπρεπε να γίνει αντιληπτή. Πρέπει με τη σειρά της να επιλέξει εάν θα υπερβεί το μεσσιανικό αυτοπροσδιορισμό της ως πρωτοπορία στο κάλεσμα της ιστορίας και θα αποδεχτεί μια συμμαχία με αυτή την κρίσιμη μάζα πάνω στην κοινή ανάγκη αντιμετώπισης του μνημονίου.

Ακούγοντας κανείς εχθές το Σαμαρά να καλεί σε πανστρατιά τις εφεδρείες της κεντροδεξιάς!!!, (Μπακογιάννη, Καρατζαφέρη, Μάνο, Τζίμερο) για να ανασχέσει την επέλαση του Τσίπρα αντιλαμβάνεται το αδιέξοδο την ελληνικής κυριαρχίας. Όσο η ακυβερνησία θα συνεχίζεται ο πολιτικός χρόνος θα συμπυκνώνεται. Κάθε κίνηση τακτικής θα κοστίζει ή θα παράγει τεράστιο κέρδος για τους πρωταγωνιστές. Ταυτόχρονα η πίεση προς τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι τεράστια, αρχικά επικοινωνιακά, και εάν αυτό δεν επαρκεί και με την παρέμβαση του παρακράτους. Έτσι και αλλιώς πια είναι έτοιμη η πλατφόρμα για την εισαγωγή του στις πολιτικές εξελίξεις. Στην παρούσα φάση εάν η ριζοσπαστική αριστερά δε μπορέσει να συμβιβαστεί με την ιδέα της συνύπαρξής της με κομμάτια της κοινωνίας που δε εμπνέονται από τα ιδανικά και το μύθο της, ακόμα και εάν αυτό σημαίνει ιδεολογικές εκπτώσεις που θα της επιτρέψουν να συνταχθεί πολιτικά με το ΣΥΡΙΖΑ, σύντομα θα εγκαταλειφθεί από αυτά. Σε αυτό τον ιστορικό χρόνο και με δεδομένη τη ρευστότητα του εκλογικού σώματος κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι η δεξιά στις εκλογές, σε όλες της εκδοχές της, συγκέντρωσε πάνω 45%.

Στο ναρκοπέδιο του μεταναστευτικού

Η ολοένα και μεγαλύτερη πολιτικοποίηση του μεταναστευτικού θα συνεχίσει να αποτελεί προνομιακό πεδίο αντιπαράθεσης για την κυριαρχία. Ιδιαίτερα εφόσον το κλίμα ξενοφοβίας και τρομολαγνείας έχει πια κυριαρχήσει σε μεγάλο μέρος των μεσαίων στρωμάτων. Όπως απέδειξε και η επιλογή των Χρυσοχοΐδη – Λοβέρδου να εκθέσουν τις οροθετικές ιερόδουλες ως απάντηση στην κατηγορία για απουσία του κράτους από το κέντρο της Αθήνας, η ανάγκη για επιβίωση οδηγεί τα στελέχη της κυριαρχίας ακόμα και στον κανιβαλισμό απροστάτευτων πολιτών. Στην ουσία ολόκληρα κομμάτια στο περιθώριο της κοινωνίας απειλούνται έμμεσα με αφαίρεση της ιδιότητας του πολίτη ώστε να εξυπηρετηθεί το δόγμα της ασφάλειας που προωθούν επιστημικές κοινότητες μέσα από τα μίντια, δομές τις κοινωνίας των πολιτών και την ίδια την πολιτεία. Αναπόφευκτο αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας θα είναι η περαιτέρω περιστολή δημοκρατικών ελευθεριών. Για αυτό και η συγκεκριμένη πολιτική σύγκρουση με τις δυνάμεις του μνημονίου είναι στην ουσία της μάχη για τη δημοκρατία. Για να αντιμετωπίσει τα ξενόφοβα και ρατσιστικά επιχειρήματα της κυριαρχίας η αριστερά οφείλει να μετατοπίσει, ρητορικά έστω γιατί στην πράξη είναι ήδη αργά, τη θέση της στο μεταναστευτικό από τον ρομαντικό ουμανισμό προς το ρεαλιστικό ανθρωπισμό. Να παραδεχτεί δηλαδή το μέγεθος του προβλήματος που αντιμετωπίζουν τα φτωχοποιημένα μεσαία στρώματα το κέντρο της πρωτεύουσας και να επιδιώξει την επαφή μαζί τους μέσω του κινήματος σε επίπεδο γειτονιάς. Είναι γνωστή η κουβέντα για τη λάθος προσέγγιση του θέματος από την αριστερά προσφέροντας χώρο δράσης στην ακροδεξιά. Ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνει βασική κυβερνητική θέση του ΣΥΡΙΖΑ, μαζί με τα υπόλοιπα πέντε σημεία, η ανάγκη αλλαγής της Ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής και η εγκατάλειψη της συνθήκης του Δουβλίνου από την Ελλάδα.

Η μάχη για την Ευρώπη, περνά από την Αθήνα.

Μπορεί οι δηλώσεις της Μέρκελ να υποδεικνύουν ουσιαστικά την άρνηση της να επαναδιαπραγματευτεί το σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας ή το ελληνικό μνημόνιο. Ωστόσο το κόστος που παράγει η λιτότητα ροκανίζει ταχύτατα τα αποθέματα εξαναγκασμού που μπορεί να εξασκήσει πάνω σε ηγέτες άλλων χωρών, αλλά και τα ιδεολογικά νεοφιλελεύθερα ερείσματα της. Στην πραγματικότητα ο χρόνος μετρά αντίστροφα για τους φονταμενταλιστές του μονεταρισμού. Σαφέστατη ένδειξη είναι η συντριβή των Χριστιανοδημοκρατών στο κρατίδιο Σλέσινγκ-Χολσταϊν οπού το κόμμα της Μέρκελ πήρε τα μικρότερα ποσοστά της ιστορίας του. Σημαντικά στελέχη του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όπως ο Τσάρλς Νταλάρα, επικεφαλής του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου, και ο ‘Ολι Ρεν συμβουλεύουν δημόσια της Βρυξέλλες να χαμηλώσει του τόνους της αντιπαράθεσης. Το IMF επαναδιαπραγματεύεται τους όρους του μνημονίου με τη Ρουμανία μετά τη κατάρρευση της κυβέρνησης λόγω των μέτρων λιτότητας. Και άλλες φωνές τις τελευταίες μέρες, ο Κρούγκμαν, ο Σούλτς, έρχονται να υπογραμμίσουν ότι η αντιπαράθεση για το τρόπο χειρισμού της κρίσης του χρέους είναι βαθιά πολιτική και να καλωσορίζουν την πολίτικη κρίση στην Ελλάδα ως ένδειξη ότι κάτι αλλάζει στην Ευρωπη.

Κάποιοι συνειδητά, άλλοι ασυνείδητα αντιληφθήκαμε ότι η κρίση χρέους και ο χαρακτήρας της αντιμετώπισης της αφορούσε το συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων στην Ευρωπαϊκή ήπειρο και τη διαμόρφωση του χαρακτήρα της ολοκλήρωσης του Ευρωπαϊκού προγράμματος. Ότι συμβαίνει στην Ελλάδα αφορά άμεσα αυτά που θα συμβούν στην Ευρώπη αλλά και το μέλλον της χώρας μέσα στο Ευρωπαϊκό ολοκλήρωμα. Το θέμα δεν είναι μέσα η έξω από την Ευρώπη, αλλά με ποια Ευρώπη; Η αντιπαράθεση στην Ελλάδα επηρεάζει άμεσα τις εξελίξεις σε όλη την ήπειρο και αφορά άμεσα το μέλλον τον Ευρωπαίων. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να επιδεικνύεται διαρκώς μέχρι να γίνει αποδεκτό ότι η Ελληνική κρίση χρέους είναι παράγωγο των επιλογών της Ευρωπαϊκής κυριαρχίας και του αρραβώνα της με το Ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ , καλώντας σε κυβέρνηση της αριστεράς, οφείλει να προειδοποίησει τον κόσμο με τον οποίο συνομιλεί για τα ρίσκα που κρύβει μια μετωπική σύγκρουση τέτοιου μεγέθους με τους Ευρωπαίους δανειστές μας. Καμιά πολιτική δύναμη μόνη της, χωρίς την υποστήριξη του υποκείμενου πληθυσμού, δεν θα μπορεί να αντέξει την πίεση που πρόκειται να ασκηθεί στην Ελλάδα αυτό το καλοκαίρι. Έτσι και αλλιώς αυτοί είναι οι μόνοι που μπορούν να φτάσουν τα πράγματα μέχρι το τέλος.

Αυτά τα τρία χρόνια όσοι ζήσαμε στην Αθήνα είδαμε εικόνες από μια νέα πραγματικότητα που στην αρχή ήταν ακατανόητη και στη συνέχεια τρομακτική. Η ταχύτητα με την οποία εξαθλιωμένα ανθρώπινα πλάσματα γεμίζουν τους δρόμους της πρωτεύουσας είναι αφοπλιστική, δεν αντέχει σε ορθολογική ανάλυση της πολιτικής και της κοινωνίας. Από πολύ νωρίς ήταν αίσθηση, έπειτα έγινε συνείδηση, και τώρα πια είναι ολοκληρωμένη εικόνα ότι αυτή η μάχη δεν είναι παρά μια μάχη για το πολιτισμό. Τώρα πια είναι φανερό ότι η μεταμόρφωση του χυδαίου μονεταρισμού σε ιδεολογικό ολοκληρωτισμό βρίσκεται σε ραγδαία εξέλιξη. Ίσως η φυσική εξέλιξη τον πραγμάτων να οδηγεί στον Αρμαγεδδώνα της δικής μας εποχής, ίσως απλώς να βιώνουμε μονάχα ένα άγριο κραδασμό του Ευρωπαϊκού ονείρου. Ωστόσο σε αυτό το επεισόδιο του δράματος είναι σημαντικό ο καθένας να τοποθετηθεί πιο ξεκάθαρα. Η απουσία της κινηματικής εμπειρίας αλλά και του ιστορικού κεφαλαίου της ριζοσπαστικής αριστεράς από αυτή τη σύγκρουση θα είναι βαθιά αισθητές. Μπορεί ο συσχετισμός να μην έχει όλες τις ποιότητες που θα θέλαμε, ή οι προσωπικότητες να μην εμπνέουν τις εντάσεις που επιθυμούμε. Εάν όμως η επιλογή προς το παρόν γίνεται μεταξύ της εξαθλίωσης που επιβάλει ο νεοφιλελευθερισμός σε αυτή την κοινωνία, τα στρατιωτικά παραγγέλματα προσοχής του νέο-φασισμού ή το εκβιαστικά γωνιώδες κοκοράκι του Αλέξη Τσίπρα, τότε η επιλογή είναι αυτονόητη.

*Περισσότερα για το litmus test εδώ

το βρήκαμε εδώ: Παραλληλογράφος