Οι Δάσκαλοι της Τέχνης και οι Δάσκαλοι του Πολέμου: Γκουέρνικα-Γάζα 2010-2013

της Vacy Vlazna

Η Ισραηλινή στρατιωτική Κατοχή δεν είναι μόνο oι στρατιώτες, τα όπλα, τα δακρυγόνα, τα τανκ,  τα F16, τα ελικόπτερα Απάτσι, τα πολεμικά πλοία, τα σημεία ελέγχου και οι φυλακές,  είναι ταυτόχρονα και μια μολυσματική αρρώστια  που μολύνει και εξουθενώνει τις ψυχές και τα σώματα των ανθρώπων – οι άνδρες, οι γυναίκες και τα παιδιά της Παλαιστίνης μολύνονται σε κάθε πολύτιμη στιγμή της ζωής τους, από την πρώτη ανάσα τους έως το θάνατο.

Η πανταχού παρουσία της ισραηλινής επιθετικότητας  μεταφέρεται με έναν εντυπωσιακό τρόπο, από τον Mohammed Al Hawajri, έναν  διεθνούς φήμης καλλιτέχνη από τη Γάζα, στη νέα του έκθεση Γκουέρνικα – Γάζα 2010-2013, η οποία αποτελείται από 28 εξαιρετικά έργα τέχνης που παρουσιάζουν την ισραηλινή κυριαρχία του τρόμου να εισβάλει  στο καλλιτεχνικό όραμα ορισμένων Μεγάλων Ζωγράφων.

 

Η Guernica του Πικάσο έχει γίνει ένα παγκόσμιο αντιπολεμικό σύμβολο. Στις 26 Απριλίου 1937, οι σύμμαχοι του Φράνκο, η ναζιστική Γερμανία και η φασιστική Ιταλία, έστειλαν τις πολεμικές τους αεροπορίες να βομβαρδίσουν τη βασκική πόλη Γκερνίκα την ημέρα της αγοράς. «Ο βομβαρδισμός έχει συχνά αναφερθεί ως μία από τις πρώτες επιδρομές στην ιστορία της σύγχρονης στρατιωτικής αεροπορίας σε έναν ανυπεράσπιστο άμαχο πληθυσμό.”  Για την γερμανική πολεμική αεροπορία (Luftwaffe), που φημίζεται για τις βομβιστικές τρομοκρατικές επιθέσεις της, ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος, σύμφωνα με τον MarshalHermannGöring, ήταν ιδανικός για να “δοκιμάσει τη νέα του πολεμική αεροπορία  σε διάφορα τεχνικά θέματα.” Οι βομβιστικές επιθέσεις τρομοκρατίας του Ισραήλ στη Γάζα δίνουν την ευκαιρία για δοκιμές της  βιομηχανίας εξοπλισμών του Ισραήλ, καθρεφτίζοντας τις ανάλγητες στρατιωτικές προθέσεις του  Göring.

 Ο Al Hawajri αντιπαραθέτει την Γκερνίκα του Πικάσο με μια ασπρόμαυρη φωτογραφία ενός νεαρού Παλαιστινίου που προσπαθεί να φτιάξει τα ηλεκτροφόρα καλώδια. Η καταστροφή, η αγωνία και το χάος της Γάζας και της Γκερνίκα  συνδέονται επιδέξια με γραμμές μεταφοράς ηλεκτρισμού που ξεκινούν από την κεντρική “λάμπα” του Πικάσο και καταλήγουν στους πόλους της ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν καταστρέψει οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί, στη Γάζα. Η καταστροφή των πηγών ηλεκτρισμού είναι ενσωματωμένη  με την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα που επιδρά στη φτώχεια, την οικονομία, την ανεργία και τη δυστυχία.

Θυμόμαστε, πως τον Ιανουάριο, όταν ένα σπίτι έπιασε φωτιά από ένα κερί κατά τη διάρκεια μιας διακοπής ρεύματος, ολόκληρη η οικογένεια, ο HazemMahmudDahier, 32,  η σύζυγός του Samar, 30, και τα τέσσερα μικρά παιδιά τους, 4 μηνών Qamar, Farah 3, Nabil 5, 6 και Mahmud, όλοι κάηκαν μέχρι θανάτου.

 

Στον πίνακα , ” Ο θάνατος του Μαρά” ,  ο Αλ-Hawajri συνδέει τους μάρτυρες της Παλαιστίνης, στην επαναστατική πάλη τους για την ελευθερία, με την εικόνα των ισραηλινών στρατιωτών που έρχονται για να σκοτώσουν τον  Μαρά μέσα σε ένα βομβαρδισμένο σπίτι της Γάζας. Ο ζωγράφος του θανάτου του Μαρά, Ζακ-Λουί Νταβίντ, ήταν  πολιτικός σύντροφος  του δολοφονηθέντος Ζακ-Πωλ Μαρά, ενός Γάλλου ηγέτη της επανάστασης,  γιατρού, δημοσιογράφου και πολιτικού. Ο Μαρά δολοφονήθηκε στο λουτρό του σπιτιού του, μια υπενθύμιση ότι  κανένας Παλαιστίνιος στο σπίτι του δεν είναι ασφαλής από την ισραηλινή κρατική τρομοκρατία.

 Οι δολοφονίες είναι μια μακρά ισραηλινή στρατιωτική πολιτική. Μέχρι τη δεύτερη Ιντιφάντα το Ισραήλ είχε δολοφονήσει περίπου 27 Παλαιστίνιους, συμπεριλαμβανομένου του αγαπημένου μας συγγραφέα, Ghassan Kanafani. Ωστόσο, από το Σεπτέμβριο του 2000, το Παλαιστινιακό Κέντρο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα αναφέρει 348  εκτελέσεις που σκότωσαν 754 Παλαιστίνιους,συμπεριλαμβανομένων 70 παιδιών.

Η επιστολή στο χέρι του Μαρά αναγράφει το δολοφόνο του, μαζί με μια έκκληση:  “Νομίζω είμαι αρκετά δυστυχής έτσι ώστε να δικαιούμαι τη βοήθειά σας.” Το δικαίωμα της βοήθειας είναι ζωτικής σημασίας όσον αφορά τους πολιορκημένους της Γάζας. Όσο όμως η διεθνής κοινότητα  αδιαφορεί και δεν καταδικάζει το Ισραήλ για τα εγκλήματα πολέμου στη Γάζα, θα παραμένει συνένοχη σ’ αυτά τα εγκλήματα.

 

Αυτή η ασυνείδητη αδιαφορία βγαίνει μέσα από την ειρωνική εικόνα της “Μητέρας” του Γουίστλερ  η οποία παρατηρεί ψύχραιμα  ένα τεράστιο ισραηλινό άρμα μάχης να συνθλίβει τα χαλάσματα ενός σπιτιού στη Γάζα, ενώ ελικόπτερα (κατασκευασμένα στις ΗΠΑ), πετούν σαν γύπες από πάνω.  Ο AlHawajri παραθέτει αυτόν το  διάσημο  αμερικανικό πίνακα, σύμβολο  της μητρότητας και των οικογενειακών αξιών, ζητώντας προφανώς,  την καταδίκη της στήριξης της ισραηλινής βαρβαρίτητας από την κυβέρνηση  των ΗΠΑ,  και την καταγγελία του αμερικανικού κοινού που κάθεται στο σπίτι του βλέποντας τα δολάρια του, μέσω της φορολογίας, να καταστρέφουν τη ζωή στη Γάζα. Η αδιαφορία τους τούς καθιστά συνένοχους στα εγκλήματα του Ισραήλ στη Γάζα όπου, για παράδειγμα, η 10μελής οικογένεια, Αλ-Dalu ξεκληρίστηκε, κατά τη διάρκεια των εντατικών επιθέσεων του Ισραήλ στη Γάζα, το   Νοέμβριο του 2012. Oι ίδιες αυτές επιθέσεις είναι που ανέβασαν τον αριθμό των αστέγων, από την επίθεση του Ισραήλ  το 2008-09, σε 51.433.

 Ειρωνεία βγαίνει και από τον πίνακα  που συνδυάζει τον “Ρωσικό Γάμο”  του Σαγκάλ με μια παλαιστινιακή γαμήλια πομπή που μπλοκάρεται από έναν Ισραηλινό στρατιώτη- σε αντίθεση με τον στρατιώτη στον αρχικό πίνακα  του Σαγκάλ που προαναγγέλλει την πομπή παίζοντας βιολί.

Ο Chagall γιόρταζε επανειλημμένα την αγάπη του σπιτιού, του γάμου και της ευτυχισμένης ζωής με τη σύζυγό του, Bella. Σύμφωνα με την ισραηλινή νομοθεσία, οι κάτοικοι της Γάζας και της Δυτικής όχθης δεν επιτρέπεται να πάρουν ισραηλινή ιθαγένεια ή άδεια παραμονής μέσω του γάμου. Ως εκ τούτου,  χωρίζει πάνω από 130.000 Παλαιστίνια ζευγάρια όπου μόνο ο ένας σύζυγος κατέχει ισραηλινά χαρτιά. Όλες οι εκκλήσεις προς το  ισραηλινό Ανώτατο  Δικαστήριο να καταργήσει το νόμο απορρίφθηκαν. (MalikSamara, alakhbar, 21-4-13)

 

Οι τρεις πίνακες του Chagall που παρουσιάζονται, αναφέρονται  στο αγαπημένο του χωριό, το Vitebsk της Λευκορωσίας, όπου θα μπορούσε να επιστρέψει όποτε ήθελε και  ως Εβραίος, θα μπορούσε να επιλέξει να ζήσει στο Ισραήλ,  σε αντίθεση με τους απελπισμένους Παλαιστίνιους πρόσφυγες στους οποίους το Ισραήλ αρνείται το νόμιμο δικαίωμά τους της επιστροφής.

Σε δύο έργα ζωγραφικής, ο AlHawajri τοποθετεί το ζευγάρι του Chagall από τα έργα “Ο Περίπατος” και “Πάνω από την πόλη”,  στο τοπίο  του Τείχους Προσάρτησης, του ισραηλινού Απαρτχάιντ. Η χαρά της αγάπης που απελευθερώνει τους εραστές να ξεπεράσουν τους γήινους  περιορισμούς-σε αυτή την περίπτωση το  τείχος της ντροπής -γνωρίζουμε ότι ισχύει μόνο για τους Ισραηλινούς Εβραίους. Σίγουρα όχι για τους Παλαιστίνιους. Στην πραγματικότητα, το παράνομο Τείχος εξυπηρετεί μόνο  το Ισραήλ και χωρίζει τους Παλαιστίνιους.

… είναι δύσκολο να  εκτιμηθούν οι ανθρωπιστικές επιπτώσεις του Τείχους. Η διαδρομή στο εσωτερικό της Δυτικής Όχθης διαρρηγνύει τις κοινότητες, την πρόσβαση στις υπηρεσίες, την επιβίωση και τις θρησκευτικές και πολιτιστικές παροχές ….-Ηνωμένα Έθνη

Με έξυπνο τρόπο ο AlHawajri συνδυάζει μια όμορφη σκηνή από τη ζωή των αγροτών από το έργο του Jean-FrancoisMillet,  με την αναπόφευκτη παρουσία της Κατοχής. Το ισραηλινό Τείχος τέμνει τα λιβάδια των έργων του Μίλετ, “Η Βοσκοπούλα”,  ¨Ο Άγγελος” και “Οι Σταχομαζώχτρες” ,  θυμίζοντας τον ασφυκτικό κλοιό του Ισραήλ στην παλαιστινιακή γεωργία, με τη δήμευση της γης για τις ζώνες προστασίας, για την επέκταση του Τείχους Προσάρτησης, καθώς και τον αποκλεισμό  της Γάζας που σκόπιμα δημιουργεί ελλείψεις στους σπόρους, στα λιπάσματα, και στον εξοπλισμό  γεωργίας, έτσι ώστε, σύμφωνα με τον ΟΗΕ  , “Περίπου τα δύο τρίτα των 1,5 εκατ. Γάζας άνθρωποι θεωρούνται επισιτιστικά ανασφαλείς”.

Ο Μίλλετ δεν ζωγραφίζει ειδυλλιακές σκηνές, οι πίνακές του είναι ειλικρινείς απεικονίσεις της σκληρής εργασίας των αγροτών, ως εκ τούτου η εξάντληση του ζευγαριού των αγροτών που απολαμβάνει τον μεσημεριανό του ύπνο. Ο Al Hawajri μεταβάλλει το ήσυχο σκηνικό, με την άφιξη μιας μονάδας Ισραηλινών στρατιωτών και ένα τανκ υπογραμμίζοντας  τους κινδύνους που οι αγρότες αντιμετωπίζουν καθημερινά. Συχνά, εθελοντές  συνοδεύουν τους αγρότες της Γάζας για να τους προστατέψουν από τις στρατιωτικές περιπολίες που πυροβολούν τυχαία σε αυτούς, ενώ μαζεύουν το σιτάρι τους. Οι εποχές συγκομιδής σε όλη την Παλαιστίνη είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για τους αγρότες.

Το έργο “Η μεσημβρινή ανάπαυση”,  προκαλεί, επίσης, την ψυχολογική απώλεια της ασφάλειας. Ο ύπνος είναι μια βασική ανάγκη για την ανθρώπινη επιβίωση και την υγεία και, συνεπώς, το δικαίωμα στην ανάπαυση, περιλαμβάνεται στην Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Αναπόφευκτα, το Ισραήλ παραβιάζει συστηματικά το  δικαίωμα των Παλαιστινίων στην ανάπαυση δημιουργώντας μια κατάσταση άγχους και  φόβου με νυχτερινές επιδρομές και βίαιες εισβολές στα σπίτια. Οι συλλήψεις των παιδιών και των ενηλίκων γίνονται κυρίως τη νύχτα,όπου όλη η οικογένεια ξαφνικά ξυπνά, στο σπίτι τους εισβάλουν  ένοπλοι στρατιώτες που φωνάζουν και λεηλατούν τα υπάρχοντά της οικογένειας, και στο τέλος απαγάγουν τον  φοβισμένο στόχο τους, αφήνοντας την  ζωή της οικογένειας κατεστραμμένη.

 

Τον Ιανουάριο του 2012, Ισραηλινοί στρατιώτες εισέβαλαν σε ένα σπίτι στη μέση της νύχτας, και δολοφόνησαν τον  ηλικίας 66 ετών Omar Al-Qawasmy, ενώ κοιμόταν στο κρεβάτι του. Ήταν μια περίπτωση λανθασμένης ταυτότητας. Ο ένας στρατιώτης πήρε εξιτήριο χωρίς απαγγελία κατηγοριών και ο άλλος στρατιώτης απαλλάχτηκε. Αυτή η ατιμωρησία είναι κάνει τους Παλαιστίνιους όλο και περισσότερο ευάλωτους και ανασφαλείς.

Για να εντείνει την στέρηση ύπνου, την ψυχική εξάντληση και το άγχος στους κατοίκους της Γάζας, το Ισραήλ τακτικά και ανελέητα δημιουργεί ηχητικές εκρήξεις,  κυρίως τη νύχτα, που   μπορεί να προκαλέσουν αποβολές, καρδιακές προσβολές, καθώς και τραύμα, απώλεια της ακοής, δυσκολία στην αναπνοή και νυχτερινή ενούρηση στα παιδιά.

Η μετατροπή του έργου του Σαλβαδόρ Νταλί “Η Επιμονή της Μνήμης”, από τον AlHawajri, είναι ένα σκοτεινό κατηγορητήριο στο Ισραήλ και ένα στοιχειωμένο μνημείο της σφαγής των αθώων και της αθωότητας της Παλαιστίνης. Η απόλυτη ανθρώπινη τραγωδία είναι τα δεινά και ο θάνατος ενός παιδιού. Και η απόλυτη διαφθορά της κάθε κοινωνίας είναι οι ψυχρές εκτελέσεις παιδιών, και από την άποψη αυτή, το Ισραήλ απάνθρωπο.  Από το Σεπτέμβριο του 2000, περισσότερα από 1396 παιδιά Παλαιστινίων έχουν δολοφονηθεί από το κράτος του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των 1030 παιδιών στη Λωρίδα της Γάζας και μόνο. Τριπλάσιος είναι ο αριθμός των τραυματισμένων παιδιών.

 Η Καταλανική ακτή αντικαθίσταται από την ακτή της Γάζας, που μοιάζει να παρακολουθεί πάνω από το μωρό της Γάζας, τον HanenTafish, που κοιμάται για πάντα στο φωτεινό σάβανό του. Τα λιωμένα ρολόγια του Νταλί συμβολίζουν συνήθως τον χρόνο που επιβραδύνεται σε μια ονειρική κατάσταση, αλλά εδώ, στο πλαίσιο του εφιάλτη της Γάζας, ο χρόνος φαίνεται να κλαίει και, αυτή η αθάνατη μνήμη και η θλίψη – των γονέων, των οικογενειών, της Γάζας, μοιάζουν να σκεπάζουν  το νεκρό μωρό. Η συγκεκριμένη εικόνα είναι μια από τις εκατοντάδες εικόνες που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Συμπαγές Μολύβι και Αμυντικός Πυλώνας, με τα όμορφα παιδιά της Γάζας που σφαγιάστηκαν από το Ισραήλ.

Πιστεύω ότι η ψυχή και η επιμονή της Γάζας είναι ενσωματωμένα στην έκθεση και στην ιδιοφυΐα του AlHawajri.  Αυτή η συλλογή έργων τέχνης του AlHawajri δεν είναι διακόσμηση, είναι η τέχνη της ισχυρής αγάπης και της ευθύνης για  δικαιοσύνη σ’ έναν εγκαταλελειμμένο λαό, το λαό της Παλαιστίνης.

 - Η Δρ Vacy Vlazna είναι Συντονίστρια της Δικαιοσύνης για το Παλαιστινιακό ζήτημα.  Ήταν Σύμβουλος των Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων  στην ομάδα GAM στο δεύτερο γύρο των ειρηνευτικών
συνομιλιών στο Ελσίνκι, το Φεβρουάριο 
2005, στη συνέχεια αποσύρθηκε για λόγους αρχής.

Ο Mohammed al Hawajri γεννήθηκε το 1976 και ζει και εργάζεται στη Γάζα της Παλαιστίνης. Είναι ιδρυτικό μέλος της Ομάδας μοντέρνας τέχνης  (eltiqa group). Τα έργα του καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα των μέσων ενημέρωσης – πίνακες, γλυπτά, video art, φωτογραφία  – και οι επιλογές του συχνά εξαρτώνται από ζητήματα όπως τι υλικό τυχαίνει να είναι διαθέσιμο κάθε στιγμή κάτω από τις  συνθήκες του αποκλεισμού που ζουν οι κάτοικοι της Γάζας

Περισσότερα για τον Mohammed Al Hawajri και την τέχνη του μπορείτε να δείτε εδώ.

Όλα τα έργα της έκθεσης του Mohammed al Hawairi, Γκoυέρνικα-Γάζα 2010-2013 μπορείτε να δείτε εδώ:

 ΠΗΓΕΣ:  countercurrents.org , eltiqa.com

το βρήκαμε εδώ: filistina